De mens in het industrieel milieu
Japan
Japan (Japans: Nippon; officieel: Nihon koku) is een keizerrijk in Oost-Azië. Japan is een eilandenrijk en bestaat uit de vier grote eilanden, Hokkaido, het grootste eiland (83.500 km2; tweemaal zo groot als Nederland), Honshu of Hondo (231.000 km2), Shikoku (18.750 km2) en Kyushu (42.000 km2), die samen 98% van het grondgebied beslaan, en verder nog bijna 4000 kleine eilanden. Okinawa is een van de Ryukyu-eilanden op 685 kilometer ten zuiden van Kyushu, en valt op omdat het in het geheel niet op de rest van het land lijkt.
Japan ligt vanaf het eiland Sachalin voor de kust van Siberië tot aan Zuid-Korea, en via de Ryukyu-eilanden doorlopend tot bij Taiwan. Ten westen van Japan liggen de Japanse Zee en de Oost-Chinese Zee en ten oosten ligt de Grote of Stille Oceaan. De Grote Oceaan heeft bij Japan diepe troggen van 8.000 tot 10.000 meter en de Japanse Zee heeft een diepte van ca. 3000 meter.
De afstand van noord naar zuid bedraagt 2790 kilometer en de totale kustlijn bedraagt ca. 29.000 kilometer. De grootste breedte van de Japanse eilanden bedraagt maar 270 kilometer. De totale landoppervlakte van het land bedraagt 377.812 km2 en Japan is daarmee ongeveer 10 keer zo groot als België.
De eilanden bestaan voor drie vierde deel uit vaak dichtbeboste bergen en heuvels, maar het grootste deel van de bergen en bergkammen komt niet boven 2000 meter. Een uitzondering vormt het Hidagebergte ofwel de Japanse Alpen (meer dan twintig toppen boven de 3000 meter) in Zuid-Honshu, dat gemiddeld 3000 meter hoog is.
Als hoeksteen van de vulkanenreeks van de Fossa Magna, een 200 km lange tektonische slenk, is de 3776 meter hoge Fuji-san in Zuidoost-Honshu de hoogste berg en vulkaan van Japan. Andere hoge bergen zijn op Honshu nog de Ontake-san (3185 meter), de Norikuradake (3166 meter), de Tateyama (2936 meter) en de Washigadake (2880 meter). Vlak land met hellingen kleiner dan 15°, rivierdelta's en valleien neemt slechts ca. 25% van de totale oppervlakte in.
Japan heeft meer dan 240 vulkanen, waarvan er nog meer dan vijftig werkzaam zijn. De drie belangrijkste vulkanische zones liggen in Hokkaido, in Noord- en Midden-Honshu en in Zuid-Kyushu. De Aso op Kyushu is de grootste caldera (door instorting gevormde trechtervormige krater) ter wereld met een omtrek van 114 kilometer.
Door de tektonische en de vulkanische verhoudingen komen er in Japan naast talloze aardbevingen ook veel zeebevingen voor. De kustvlakten worden dan geteisterd door enorme vloedgolven (tsunami's), die tot 30 meter hoog kunnen worden. Japan rust op een onstabiele ondergrond doordat het ligt op het snijpunt van de Euraziatische schol, de Pacifische schol en de Filipijnenschol. De Grote Oceaan-schol schuift jaarlijks enkele centimeters onder de continentale plaat waarop Japan ligt. Het zal duidelijk zijn dat dit onvermijdelijk leidt tot aardbevingen. Per jaar komen gemiddeld meer dan 1000 aardschokken voor waarvan grote aardbevingen gemiddeld eens in de vijf jaar voorkomen. Japan is seismisch gezien het actiefste gebied ter wereld. Op 1 september 1923 werden Tokio en verre omgeving verwoest door de zware Grote Kanto-aardbeving met een kracht van 8,2 op de schaal van Richter waardoor meer dan 100.000 mensen om het leven kwamen. De laatste grote aardbeving trof Kobe op 17 januari 1995 met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter. Er vielen ongeveer 5000 doden en wordt de grote Hanshin-aardbeving genoemd. In 2011 had men de grote kernramp in Fukushima. Die was het gevolg van de zeebeving en de daaropvolgende tsunami.
Japan is door de geothermale activiteiten bijzonder rijk aan minerale bronnen, onder meer zwavel- en radiumbronnen. De zogenaamde ría-kusten zijn door tektonische breukzones en dalen sterk versneden. Laagvlakten zijn over het algemeen klein en komen bijna niet voor. Ze liggen veelal langs de kust als alluviale riviervlakten; enkele komen voor in het binnenland.
De korte en vaak zeer woeste rivieren transporteren enorme hoeveelheden gesteenten naar de mondingen. Ze zijn door het grote verval nauwelijks te bevaren door de grote scheepvaart maar zijn wel van groot belang voor de irrigatie en de opwekking van elektriciteit. De rivierbeddingen liggen in de vlakte veelal boven het omringende land en wordt door natuurlijke of kunstmatige dijken op hun plaats gehouden. De langste rivier is de Shinano, ca. 375 kilometer lang. Andere grote rivieren zijn de Ishikari (365 kilometer), en de Tone (320 kilometer).
Van de weinige meren is het grootste (675 km2) en bekendste het Biwameer in de buurt van Kyoto. Bijzonder is het Muasu-meer waar men tot op een diepte van 40 meter kan kijken.
Klimaat
Door de lengte van het land en de bergketens verschilt het klimaat per regio nogal tijdens de vier jaargetijden, die net als in Europa duidelijk te onderscheiden zijn. In Ura-Nihon, ten westen van de bergen, ligt er 's winters bijvoorbeeld veel sneeuw maar is het in augustus vaak tropisch warm.
Bepalend voor het klimaat in Japan is de moessoncirculatie van Oost-Azië en de maritieme ligging waardoor er geen extreme temperaturen voorkomen. De zomermoesson zorgt voor de meeste neerslag, behalve op het eiland Honshu, waar de meeste neerslag in de winter valt. De meeste regen valt van half juni tot half juli ("baiu" of pruimenregen) en in september ("shurin"). De regenachtigste streken liggen in het zuiden van Kyushu langs de Grote Oceaan. Gemiddeld valt er op geheel Japan 1778 mm per jaar. In het grootste deel van het land valt gemiddeld minimaal 1016 mm per jaar. De droogste plek is Oost-Hokkaido met ca. 940 mm per jaar; de natste plek is het Kii-schiereiland op Centraal-Honshu met meer dan 4000 mm per jaar. De tropische cyclonen komen vooral in september en oktober voor en er kan dan in korte tijd zeer veel regen vallen.
's Winters zijn er grote temperatuurverschillen in het zuiden en het noorden en in het oosten en het westen. In het noorden daalt de temperatuur 's winters tot onder het vriespunt en op Hokkaido zelfs tot -7°C waarbij de sneeuw metersdik het land bedekt. Langs de oostkust wordt de temperatuur gematigd door de Kuro-Shio, een warme golfstroom. Op het zuidelijke eiland Kyushu daalt de temperatuur in januari niet verder dan +7°C. Op Okinawa blijft het in de winter gemiddeld 16°C.
Naar gelang de geografische breedte is het 's zomers over het algemeen vrij warm.
Haven- en zeepolderindustrie in Japan
In Japan is 4/5 van het fysisch milieu berggebied. Er zijn veel werkende vulkanen en ontelbare aardbevingen. Door de sterke hellingsgraad op de bergflanken zijn er jaarlijks veel aardverschuivingen. Door de wisselende invloed van de moesson in de zomer-herfst-overgang zijn er ook veel wervelwinden (taifoens). Noord-Japan kent zeer strenge winters. De bevolking leeft vooral in de kustvlakten en in de valleien. De bevolkingsdichtheid is zeer groot (meer dan 1000 inw./ km2 op het platteland). Japan is arm aan grondstoffen en energiebronnen. De industrie is dan ook vooral gevestigd in het zuiden en in de havens. De grondprijzen zijn ontzettend groot (tot € 7000 / m2). Om ruimte te winnen voor de industrie gaat men land winnen op de zee. Dit land noemt men polders. De havensteden in het zuidoosten zijn belangrijke staal- en metaalsteden. De maritieme ligging is goed voor het lossen van grondstoffen en het laden van afgewerkte producten. De scheepswerven liggen in de havens. Ook woonwijken en kantoren liggen reeds vaker in poldergebieden.
Extra uitleg 1 over Japan Klik hier.
Extra uitleg 2 over Japan Klik hier.
Industriekaart van Japan
Over het porselein Satsuma
Satsuma-porselein werd gemaakt in de voormalige provincie Satsuma in het zuid-westen van Japan. Het produceren van het Satsuma-porselein begon in de 17e eeuw, met als eerste producenten een aantal Koreaanse pottenbakkers die krijgsgevangen waren gemaakt. In de eeuwen daarna werd er in meerdere plaatsen in Satsuma porselein gefabriceerd, voor gebruik in Japan maar ook voor de export naar Europa. Rond 1900 was er een opleving van de populariteit van het Satsuma porselein en ook vandaag de dag wordt er nog steeds Satsuma-porselein geproduceerd, niet alleen in Japan maar ook in China.
Japan ligt vanaf het eiland Sachalin voor de kust van Siberië tot aan Zuid-Korea, en via de Ryukyu-eilanden doorlopend tot bij Taiwan. Ten westen van Japan liggen de Japanse Zee en de Oost-Chinese Zee en ten oosten ligt de Grote of Stille Oceaan. De Grote Oceaan heeft bij Japan diepe troggen van 8.000 tot 10.000 meter en de Japanse Zee heeft een diepte van ca. 3000 meter.
De afstand van noord naar zuid bedraagt 2790 kilometer en de totale kustlijn bedraagt ca. 29.000 kilometer. De grootste breedte van de Japanse eilanden bedraagt maar 270 kilometer. De totale landoppervlakte van het land bedraagt 377.812 km2 en Japan is daarmee ongeveer 10 keer zo groot als België.
De eilanden bestaan voor drie vierde deel uit vaak dichtbeboste bergen en heuvels, maar het grootste deel van de bergen en bergkammen komt niet boven 2000 meter. Een uitzondering vormt het Hidagebergte ofwel de Japanse Alpen (meer dan twintig toppen boven de 3000 meter) in Zuid-Honshu, dat gemiddeld 3000 meter hoog is.
Als hoeksteen van de vulkanenreeks van de Fossa Magna, een 200 km lange tektonische slenk, is de 3776 meter hoge Fuji-san in Zuidoost-Honshu de hoogste berg en vulkaan van Japan. Andere hoge bergen zijn op Honshu nog de Ontake-san (3185 meter), de Norikuradake (3166 meter), de Tateyama (2936 meter) en de Washigadake (2880 meter). Vlak land met hellingen kleiner dan 15°, rivierdelta's en valleien neemt slechts ca. 25% van de totale oppervlakte in.
Japan heeft meer dan 240 vulkanen, waarvan er nog meer dan vijftig werkzaam zijn. De drie belangrijkste vulkanische zones liggen in Hokkaido, in Noord- en Midden-Honshu en in Zuid-Kyushu. De Aso op Kyushu is de grootste caldera (door instorting gevormde trechtervormige krater) ter wereld met een omtrek van 114 kilometer.
Door de tektonische en de vulkanische verhoudingen komen er in Japan naast talloze aardbevingen ook veel zeebevingen voor. De kustvlakten worden dan geteisterd door enorme vloedgolven (tsunami's), die tot 30 meter hoog kunnen worden. Japan rust op een onstabiele ondergrond doordat het ligt op het snijpunt van de Euraziatische schol, de Pacifische schol en de Filipijnenschol. De Grote Oceaan-schol schuift jaarlijks enkele centimeters onder de continentale plaat waarop Japan ligt. Het zal duidelijk zijn dat dit onvermijdelijk leidt tot aardbevingen. Per jaar komen gemiddeld meer dan 1000 aardschokken voor waarvan grote aardbevingen gemiddeld eens in de vijf jaar voorkomen. Japan is seismisch gezien het actiefste gebied ter wereld. Op 1 september 1923 werden Tokio en verre omgeving verwoest door de zware Grote Kanto-aardbeving met een kracht van 8,2 op de schaal van Richter waardoor meer dan 100.000 mensen om het leven kwamen. De laatste grote aardbeving trof Kobe op 17 januari 1995 met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter. Er vielen ongeveer 5000 doden en wordt de grote Hanshin-aardbeving genoemd. In 2011 had men de grote kernramp in Fukushima. Die was het gevolg van de zeebeving en de daaropvolgende tsunami.
Japan is door de geothermale activiteiten bijzonder rijk aan minerale bronnen, onder meer zwavel- en radiumbronnen. De zogenaamde ría-kusten zijn door tektonische breukzones en dalen sterk versneden. Laagvlakten zijn over het algemeen klein en komen bijna niet voor. Ze liggen veelal langs de kust als alluviale riviervlakten; enkele komen voor in het binnenland.
De korte en vaak zeer woeste rivieren transporteren enorme hoeveelheden gesteenten naar de mondingen. Ze zijn door het grote verval nauwelijks te bevaren door de grote scheepvaart maar zijn wel van groot belang voor de irrigatie en de opwekking van elektriciteit. De rivierbeddingen liggen in de vlakte veelal boven het omringende land en wordt door natuurlijke of kunstmatige dijken op hun plaats gehouden. De langste rivier is de Shinano, ca. 375 kilometer lang. Andere grote rivieren zijn de Ishikari (365 kilometer), en de Tone (320 kilometer).
Van de weinige meren is het grootste (675 km2) en bekendste het Biwameer in de buurt van Kyoto. Bijzonder is het Muasu-meer waar men tot op een diepte van 40 meter kan kijken.
Bepalend voor het klimaat in Japan is de moessoncirculatie van Oost-Azië en de maritieme ligging waardoor er geen extreme temperaturen voorkomen. De zomermoesson zorgt voor de meeste neerslag, behalve op het eiland Honshu, waar de meeste neerslag in de winter valt. De meeste regen valt van half juni tot half juli ("baiu" of pruimenregen) en in september ("shurin"). De regenachtigste streken liggen in het zuiden van Kyushu langs de Grote Oceaan. Gemiddeld valt er op geheel Japan 1778 mm per jaar. In het grootste deel van het land valt gemiddeld minimaal 1016 mm per jaar. De droogste plek is Oost-Hokkaido met ca. 940 mm per jaar; de natste plek is het Kii-schiereiland op Centraal-Honshu met meer dan 4000 mm per jaar. De tropische cyclonen komen vooral in september en oktober voor en er kan dan in korte tijd zeer veel regen vallen.
's Winters zijn er grote temperatuurverschillen in het zuiden en het noorden en in het oosten en het westen. In het noorden daalt de temperatuur 's winters tot onder het vriespunt en op Hokkaido zelfs tot -7°C waarbij de sneeuw metersdik het land bedekt. Langs de oostkust wordt de temperatuur gematigd door de Kuro-Shio, een warme golfstroom. Op het zuidelijke eiland Kyushu daalt de temperatuur in januari niet verder dan +7°C. Op Okinawa blijft het in de winter gemiddeld 16°C.
Naar gelang de geografische breedte is het 's zomers over het algemeen vrij warm.
Satsuma-porselein werd gemaakt in de voormalige provincie Satsuma in het zuid-westen van Japan. Het produceren van het Satsuma-porselein begon in de 17e eeuw, met als eerste producenten een aantal Koreaanse pottenbakkers die krijgsgevangen waren gemaakt. In de eeuwen daarna werd er in meerdere plaatsen in Satsuma porselein gefabriceerd, voor gebruik in Japan maar ook voor de export naar Europa. Rond 1900 was er een opleving van de populariteit van het Satsuma porselein en ook vandaag de dag wordt er nog steeds Satsuma-porselein geproduceerd, niet alleen in Japan maar ook in China.